Oude Leije

Vroeger Leije, (de), nu geheel bij Leeuwarderadeel, eerder gedeeltelijk behorend tot Ferwerderadeel en gedeeltelijk tot het Bildt

Er lag vroeger een buitensluis, waarlangs Leeuwarderadeel en Ferwerderadeel hun afwatering in de Middelzee hadden, na drooglegging waarna o.a. het Bildt is ontstaan, werd ‘de Leije’ een binnensluis. Ook die sluis is allang verdwenen.

Thans is het een dorp, bestaande uit meest arbeiderswoningen, aan beide kanten van de oude dijk en de vaart naar Oude Bildtzijl. In het midden staat een schoolgebouw oorspronkelijk behorende tot het dorp Finkum, waar dit gedeelte, aan de zuidkant van de vaart, bij hoorde.

Men telt er 63 h. en ruim 450 inwoners, van welke 38 h. en 260 inwoners onder Leeuwarderadeel, 24 h. en 180 inwoners in Ferwerderadeel, en 1 h. en 10 inwoners op het Bildt. (1878)

De erste aanduiding die wij van Oude Leije vonden is in 1466: Sipka to der Leija, genoemd in Oude Fries Oorkonden OFO 3, 007

Oude Leije is wel het dorp in Leeuwarderadeel dat het dichtst aanschuurt tegen de gemeente het Bilt.

Indijking van de Boorne of Middelsee.

Waar nu de inwoners van het Bildt wonen, stroomde vroeger de Boorne of Middelsee. Het smenwerkingsverband G4 (inmiddels nog G3) de Middelseegemeenten herinnert er aan. Door de eeuwen heen ontstond door slibafzetting kwelders. Rond 1500 begon met met het aanleggen van dijken van het aldus onstane vruchtbare kweldergebied.  De eerste dijk was de (huiidige) Oude Bildtdijk. De naam het Bildt is dan ook aan dit opbilden (= opbouwen of aanslibben) ontleend. Rond 1505 werd dit land (in veel gemeente het Nijlân genoemd) voor een groot deel door zowel Friezen als Hollanders in gebruik genomen, waardoor een mengelmoes aan taal ontstond. Zo ontstond in het Bildt een geheel eigen dialect. Door aanslibbing werd het gebied groter en zo was er de noodzaak rond 1600 een tweede dijk aan te leggen, later bekend als de Nieuwe Bildtdijk. De tegenwoordige zeewering werd tussen 1715 en 1750 aangelegd en tussen 1970 tot 1980 op deltahoogte gebracht.

Zie voor meer geschiedenis van Oude Leije: http://www.oudeleije.nu/index.php?id=76